Fakat özel sermayeli VietJet Air 2011’de faaliyete başlayınca tercihleri değişti. Havayolu danışmanlık firması CAPA’ya (Havacılık Merkezi) göre geçen yıl sonu itibariyle VietJet Air’in; iç uçuşlardaki koltuklardan dörtte bir, Vietnam Havayolları’nın yüzde 63, Jetstar Pacific’in de yüzde 12 payı vardı.
32 yaşındaki Anh, VietJet’in Vietnam Havayolları’na göre "biraz daha ucuz ama hizmetinin aynı olduğunu" belirtiyor. Gerek Vietnam Havayolları gerek de diğer kamu şirketleri bu yıl ilk kez halka açılmayı planlarlarken, ülkedeki havacılık sektöründe rekabet de kızışıyor. Anal istlere göre havacı l ık sektöründeki değişimler, ülkedeki ekonomik reform gündeminin bundan sonra nasıl bir seyir izleyeceğinin habercisi olabilir.
Vietnam Havayol ları’nın İcra Başkanı Pham Ngoc Minh, 2014’ün ikinci çeyreğinde gerçekleşecek ilk halka arz için şirketin "doğru yolda" olduğunu belirtiyor. Devletin şirkette yüzde 65-75 pay sahibi olmayı sürdüreceğini belirten yönetici, bu yıl 10 uçaklı bir filoyla çalışacağını söylediği Jetstar Pacific’in düşük mal iyetl i piyasada rekabet etmeyi planladığını; Vietnam Havayolları’nın da bugün 82 olan uçak sayısını 2020’de 150’ya çıkaracağını ekliyor. Derecelendirme kuruluşu Standard & Poor’s’tan havacılık analisti Shukor Yusof, kamuya ait havayolu şirketlerinin normalde devlet müdahalelerinden dolayı rekabetçi l iklerini güçlükle sürdürebildiklerini; Vietnam Havayolları’nın da hisselerini satarken bu yüzden yatırımcıları cezbetmekte zorlanabileceğini aktarıyor.
VietJet’se Şubat’ta 63 uçak alımıyla ilgili olarak 9.1 milyar dolarlık bir anlaşma yaptığını ve anlaşmanın 30 uçaklık bir opsiyonu kapsadığını açıkladı.
Şirketin mevcut filosu 11 uçaktan ibaret. Havacılık uzmanları VietJet’in iç piyasada hızla büyümeyi sürdürebileceğini, ancak bölgedeki diğer düşük fiyatlı havayolu şirketleriyle rekabet etmesinin kolay olmadığını belirtiyor. Şirketin idari direktörü Luu Duc Khanh ise, şüphelerin üstünde durmuyor ve üç-beş yıl içinde yalnızca Asya içinde değil, Avrupa ve ABD’ye de uçmayı planladıklarını söylüyor.
Duke Üniversitesi siyaset bilimi profesörü Edmund J. Malesky’ye göre Vietnam Havayolları ‘nın halka arzı, Vietnamlı liderlerin sistemli bir ekonomik değişime dönük bi r nabız yoklaması olabilir. Fakat Malesky uyarıyor ve sadece kamu sektörünün en başarılı örneklerine ait hisseleri satmanın yetmeyeceğini, çünkü birçok verimsiz devlet firmasının kamuya ait kasaları boşaltmayı sürdürdüğünü ifade ediyor.
Başbakan Nguyen Tan Dung, ekonomik değişimi hızlandıracağına söz verdi. Vietnam’daki siyasi sistemi takip eden uzmanlara göre de ilk işaretler, hükümetin uzun süredir ekonomiye yük olan devlet sektöründe reform yapmaya istekli olduğunu gösteriyor. Kamu şirketlerinde planlanan değişimin tam ölçeği veya derinliği konusunda hükümet net bir yol haritası belirlemiş değil. Ayrıca hangi sektörlerin devlet himayesinde kalacağı, hatta ekonomik büyüme isteklerine rağmen reform yapılan şirketlerin halka açılıp açılmayacağı bile belli değil.
