Pilot eğitimlerinde kullanılan teknolojik çözümler, yeni nesil oyun motorları kullanılan, gerçek ve sanal dünyayı birleştiren karma gerçeklikle (mixed reality) yeni bir boyut kazanıyor.
Türk teknoloji şirketi BİTES, yazılım ve simülasyon alanındaki birikimini yeni nesil teknolojilerle birleştirerek, karma gerçeklik tabanlı eğitim sistemleri geliştiriyor. Karma gerçeklik tabanlı eğitim sistemlerinin ilk örneği hava araçlarına yönelik oluşturuldu.
BİTES Genel Müdür Yardımcısı Ebru Coşkun, AA muhabirine, “Karma” ismini verdikleri ürünün şirketin yaklaşık 15 yıllık deneyiminin bir “karması” olarak ortaya çıktığını söyledi.
Sanal gerçeklik, artırılmış gerçeklik, aviyonik sistemler, simülasyon teknolojileri ve görselleştirme teknolojilerinde bugüne kadar oluşturdukları bilgi birikimini Karma’da birleştirdiklerini belirten Coşkun, ürünün son dönemin teknoloji trendleri arasında yer alan karma gerçekliğe dayandığını ifade etti.
Dünyayla eş zamanlı olarak bu sistemi geliştirdiklerini vurgulayan Coşkun, “Dünya devleri özellikle havacılık alanında geleceğin pilot eğitimlerini bu sistem üzerinden vermek üzere şu anda belli bir aşamaya gelmiş durumda. Hatta Avrupa Sivil Havacılık Otoritesi bu eğitimleri onayladı.” dedi.
Türkiye’de hızlı pilot yetiştirmeye ihtiyaç olduğuna işaret eden Coşkun, bunu yaparken de maliyet etkin, taşınabilir sistemlerin kaçınılmaz hale geldiğini bildirdi.
Ebru Coşkun, Karma’yı kendilerine bildirilen ihtiyaç üzerine değil, öngörüleri ve dünyadaki trendlerden yola çıkarak iç kaynaklarla ortaya çıkardıklarını dile getirdi. Coşkun, bundan sonraki süreçte prototip ürünü özellikle alan uzmanlığı desteğiyle geliştirmeyi amaçladıklarını anlattı.
Pilot adayının Karma’yı kullanırken taktığı gözlüğün hem artırılmış hem sanal gerçeklik ortamında bir görüş alanı sunduğu bilgisini veren Coşkun, şöyle konuştu:
“Ellerinizi takip edebiliyorsunuz, gerçek dış dünyayı görebiliyorsunuz. İstediğiniz bölgeyi de sanal olarak izleyebiliyorsunuz. Gerçek görüntüyle görmek istediğiniz alanı sanal görüntüyü birleştirebiliyorsunuz.
Özellikle pilot eğitimlerinde ellerin kullanılabilmesi, kokpit kumandasının hissedilmesi çok değerli. Eğitime pozitif katkısı var.
Dolayısıyla bu sistemde pilot adayı elleriyle kokpiti ve ayaklarıyla pedalı kullanarak hava aracında acil durum prosedürleri, kontrol işlemleri, haberleşme, navigasyon, sensörlerle ilgili işlemleri yapabilir, temel uçuş eğitimlerinin hepsi bu sistem üzerinden maliyet etkin şekilde gerçekleştirilebilir. Aynı anda hem pilot hem kara aracı kullanıcısı bu sistemde görev yapabilir. Aynı harekat içinde müşterek görev icra edilebilir.”
Karma’nın gerçek platformdan tamamen bağımsız olduğunu ve dokunmatik ekran, bilgisayar, gözlük ve kokpit kumandalarından oluştuğunu belirten Coşkun, isteğe bağlı olarak sisteme gerçek bir kokpit entegre edilerek eğitimlerin bu şekilde de verilebileceğini bildirdi.
Coşkun, global piyasalara yönelik bir ürün çıkarmak üzere dünyayla eş zamanlı olarak Karma’yı geliştirmekten çok mutlu olduklarını dile getirerek, IDEF 2021’de sistemi deneyen pilot ve farklı alanlardaki profesyonellerden güzel dönüşler aldıklarını kaydetti.
Ebru Coşkun, “Bu ürünün ihtiyacı büyük oranda karşılaması, hem modüler hem çok maliyet etkin olması sebebiyle çok güzel geri dönüşler aldık. Bunu geliştirmeye devam edeceğiz.
Sistemi çok daha iyileştirmemiz lazım. Gerçekten pilot eğitimlerine pozitif katkı sağlayacak, hızlı pilot yetiştirmeye etkisi olacak bu sistemi Hava Kuvvetleri Komutanlığımıza kazandırmak istiyoruz.
Kara Kuvvetleri Komutanlığımızda da tank kullanan, atış icra edebilecek komutanlarımız için de bu sistemi aynı şekilde kullanabilir hale getirmek üzere çalışmalarımızı sürdüreceğiz.” diye konuştu.
Sanal dünyada gerçek nesnelerle etkileşim
Karma gerçeklik eğitim sistemleri ile gerçek zamanlı simülasyon yazılımları ve 3 boyutlu sanal ortamlar, gerçek dünya görüntüsüyle karma gerçeklik gözlükleri kullanılarak birleştiriliyor.
Böylece yeni teknolojilerle giderek karmaşıklaşan sistemler ve platformlarda eğitim görevleri yürütmek için maliyet etkin ve yüksek sadakatli bir eğitim ortamı oluşturuluyor.
Sistem sayesinde yeni nesil oyun motorları kullanılarak oluşturulan eğitim ortamında, öğrenci pilotlara yönelik uçuş prosedürleri, arızalar ve diğer seyrüsefer esaslarına ilişkin tüm eğitim senaryoları gerçekleştirilebiliyor.
Eğitim alan personelin sanal dünyada gerçek nesnelerle etkileşime girmesi sağlanıyor. Bu sayede eğitim alan personele kritik dokunsal geri bildirim imkanı sunuluyor.
Etkili bir eğitim sağlanması için eğitim alan personelin bakış açısından gerçek dünya görüntüsü gerçek zamanlı olarak sentetik bir ortamda birleştiriliyor.
Hava, kara ve deniz platformlarında kullanılabiliyor
Karma gerçeklik eğitim sistemleri hava, kara ve deniz platformlarıyla ilgili çok çeşitli eğitimler için özelleştirilebiliyor.
Geleneksel eğitim çözümlerine kıyasla karma gerçeklik simülasyon ortamları kullanılarak eğitim maliyetlerinde büyük tasarruf elde edilebiliyor.
Karma gerçeklik teknolojisiyle birlikte kullanılan gözlükler, eğitim alan kişiye 360 derece görüş imkanı ve gerçekçi bir sentetik çevre sağlayarak kısmi görev simülasyonlarını çok daha verimli ve etkin hale getiriyor.
Taşınabilirlik özelliği ve küçültülmüş boyutları sayesinde ihtiyaç noktasında eğitim imkanı sağlayarak seyahat maliyetlerini azaltan sistem, tamamen güvenli ve gerçekçi bir sanal simülasyon ortamında en kritik prosedür ve görev senaryosu eğitimlerinin etkili şekilde verilmesini sağlıyor.
