DARPA’nın son duyurusu, havacılık dünyasında önemli bir kilometre taşı olabilir. X-65 adlı deneysel uçak projesi, uçuş kontrolünde çığır açacak bir teknoloji olan aktif akış kontrolü (AFC) aktüatörlerini kullanmayı hedefliyor. Bu proje, geleneksel uçuş kontrol sistemlerinin yerine hareketli parçalar yerine hava jetleri kullanarak uçağın manevra kabiliyetini artırmayı amaçlıyor.
AFC aktüatörleri, nozüllerden basınçlı hava üfleyerek uçağın yüzeyi üzerindeki hava akışını yönlendirme yeteneğine sahiptir. Bu sayede, geleneksel kontrol yüzeylerine ihtiyaç duyulmadan uçağın dönüşü, yükseklik değişimi ve yatay hareketi kontrol edilebilir. AFC teknolojisi, uçağın ağırlığını azaltarak performansını artırabilir, bakım maliyetlerini düşürebilir ve gizlilik özelliklerini güçlendirebilir.
Video URL: https://youtu.be/G_jhcqGjUww?si=iQ4heUKpU5ie0B8y
X-65 projesi, Boeing’in yan kuruluşu olan Aurora Flight Sciences tarafından üçüncü aşamasında inşa edilecek. Bu deneysel uçak, özgün bir tasarıma sahip olacak ve hem geleneksel kontrol yüzeylerini hem de AFC aktüatörlerini kullanma yeteneğine sahip olacak. Uçak, başlangıçta geleneksel kontrol yüzeyleriyle uçacak, ardından kademeli olarak AFC aktüatörlere geçiş yapacak, bu süreçte sensörler kontrol etkinliğindeki farklılıkları izleyecek.
X-65’in modüler tasarımı, kanat bölümleri ve AFC efektörlerinin kolayca değiştirilebilmesine olanak tanıyacak. Bu özellik, DARPA’nın ve diğer kurumların daha fazla test ve deney yapmasını sağlayarak teknolojinin geliştirilmesine katkıda bulunacak. Uçak, 3200 kg’ın üzerinde ağırlığa, 9.2 metre kanat açıklığına ve Mach 0,7’ye varan hızlara ulaşabilecek.
Projenin başarılı olması durumunda, X-65, uçuş kontrolünde asırlık tasarım paradigmasını kıracak ve hem askeri hem de ticari amaçlar için AFC’yi birincil kontrol aracı olarak kullanacak yeni nesil uçakların önünü açabilir. 2025 yazında ilk uçuşa hazır olması beklenen X-65, havacılık dünyasında heyecan yaratan bir gelişmeye işaret ediyor.
