Kazakistan’da Düşen Uçak ve Bölgesel Gerilim: Soruşturma Derinleşiyor
Azerbaycan Havayolları Uçağı Kazakistan’da Düşerken Gerilim Tırmanıyor: Yeni Uçuş Yasakları Devrede
25 Aralık 2024’te Azerbaycan Hava Yolları’na (AZAL) ait bir Embraer 190 tipi yolcu uçağı, Kazakistan’ın Aktau kenti yakınlarında düştü. Uçakta bulunan 67 kişiden 38’i hayatını kaybederken, 29 kişi yaralı olarak kurtuldu. Azerbaycan hükümeti, kazanın nedenine ilişkin yaptığı açıklamalarda, uçağın Rusya tarafından ateşlenen bir hava savunma füzesi tarafından vurulmuş olabileceğini iddia etti. Bu iddialar, bölgede artan gerilimi daha da tırmandırdı.
Kazanın Detayları ve İddialar
Kazada hayatını kaybedenler için Azerbaycan 27 Aralık 2024’te ulusal yas ilan etti. Uçak, Bakü’den Grozni’ye sefer yaparken, Grozni üzerinde insansız hava aracı operasyonları sırasında füze şarapnelleriyle hasar gördüğü ileri sürüldü. Azerbaycan hükümeti, pilotların acil iniş taleplerine rağmen uçağın Rus hava sahasında inişine izin verilmediğini ve Hazar Denizi üzerinden Aktau’ya yönlendirildiğini açıkladı. Rusya ise bu iddiaları reddederek, soruşturma sonuçlanmadan spekülasyon yapılmaması gerektiğini belirtti.
Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, “Kazanın nedenine dair hiçbir hipotez ileri sürülmemeli. Soruşturmanın tamamlanmasını beklemek gerekiyor,” ifadelerini kullandı. Bu arada, uçaktan elde edilen hasar görüntüleri sosyal medyada geniş yankı buldu. Görüntülerdeki küçük delikler, şarapnel izlerini andırırken, Rusya’dan gelen ilk açıklamalar ise olayın bir kuş çarpması nedeniyle yaşanmış olabileceği yönündeydi.
Azerbaycan’ın Rusya’ya Uçuş Kısıtlamaları
Kazanın ardından Azerbaycan Havayolları (AZAL), Rusya’ya yapılan uçuşlarda geniş çaplı bir kısıtlama kararı aldı. Daha önce 10 şehre yapılan uçuşları durduran AZAL, 28 Aralık itibarıyla sekiz yeni destinasyonu daha uçuş kısıtlamalarına dahil etti. Buna göre, Bakü’den Rusya’nın Mineralnye Vodi, Soçi, Volgograd, Ufa, Samara, Saratov, Nijni Novgorod ve Vladikavkaz şehirlerine olan uçuşlar da askıya alındı.
AZAL yetkilileri, bu güzergahlara bilet satın almış yolcuların bilet bedellerinin tam olarak iade edileceğini veya ücretsiz değişim hakkı tanınacağını duyurdu. Uçuş yasaklarının süresinin, devam eden soruşturmaların sonuçlarına göre belirleneceği açıklandı.
Bölgesel Gerilim ve Ortak Soruşturma
Azerbaycan, Rusya ve Kazakistan yetkililerinin katılımıyla bir ortak soruşturma başlatılmış durumda. Bölgedeki havacılık otoriteleri, kazanın teknik ve operasyonel nedenlerini derinlemesine incelemek için uluslararası uzmanlardan destek alıyor. Türkiye de 8 kişilik bir inceleme heyetini Bakü’ye göndererek, kazanın nedenlerini araştırma çalışmalarına katkı sağlıyor.
Gelecekteki Etkiler
Bu trajik olay, Azerbaycan ve Rusya arasındaki diplomatik ilişkilerde gerilimi artırırken, bölgedeki hava taşımacılığı faaliyetlerini de önemli ölçüde etkiledi. Azerbaycan’ın uçuş kısıtlamaları, Rusya ile havacılık alanındaki iş birliğinin geleceği konusunda belirsizlik yaratıyor. Uzmanlar, devam eden soruşturmanın sonuçlarının, bölgede uzun vadeli stratejik değişikliklere yol açabileceğini belirtiyor.
