Çin’den Havacılıkta Radikal Adım: Boeing Uçaklarına Kapılar Kapatıldı
Çin, ABD ile Ticaret Gerilimi Nedeniyle Boeing Teslimatlarını Durdurdu
Pekin / 16 Nisan 2025 – ABD ile Çin arasında yeniden tırmanan ticaret savaşının son etkisi, havacılık sektöründe sert bir yankı uyandırdı. Çin hükümeti, ülkedeki havayollarına gönderdiği talimatla, ABD’li üretici Boeing’den yapılacak tüm uçak teslimatlarını durdurma kararı aldı. Bu karar, aynı zamanda ABD menşeli uçak parçaları ve ekipmanlarının alımının da askıya alınmasını içeriyor.
Karardan doğrudan etkilenecek havayolları arasında Air China, China Eastern ve China Southern gibi ülkenin en büyük taşıyıcıları bulunuyor. Bu üç havayolu şirketi, 2025-2027 döneminde toplamda 179 adet Boeing uçağı teslim almayı planlıyordu.
ABD’nin Vergi Kararı Gerginliği Tetikledi
Çin’in bu adımı, ABD’nin kısa süre önce Çin mallarına uyguladığı %145’e varan ek gümrük vergilerine karşılık olarak alındı. Washington’ın bu ticaret hamlesine cevaben Çin hükümeti de ABD’den ithal edilen ürünlere %125 oranında misilleme vergisi uygulamaya başladı. Bu gelişme, ABD yapımı uçakların Çin pazarında maliyet açısından rekabet gücünü büyük ölçüde zayıflattı.
Boeing İçin Risk, Airbus ve COMAC İçin Fırsat
Çin, Boeing’in en stratejik pazarlarından biri olarak kabul ediliyor. Boeing’in 2024 tarihli Ticari Pazar Görünümü raporuna göre, Çin’in 2043 yılına kadar mevcut uçak filosunu iki katına çıkarması bekleniyor. Ancak son gelişmeler, bu hedefin Boeing için önemli ölçüde zora girebileceğine işaret ediyor.
Öte yandan, Çin’in yerli uçak üreticisi COMAC (Commercial Aircraft Corporation of China) için oluşan bu boşluk, ciddi bir fırsat olarak değerlendiriliyor. COMAC’ın dar gövdeli yolcu uçağı C919, Boeing 737 MAX ve Airbus A320neo ile doğrudan rekabet etmek üzere konumlandırılmış durumda. COMAC, bugüne dek 1000’den fazla C919 siparişi aldı. Air China, China Eastern ve China Southern her biri 100’er uçaklık sipariş verdi.
COMAC ayrıca, üretim kapasitesini artırarak 2025 yılı itibarıyla yılda 50 adet C919 üretmeyi hedefliyor. Firma, iç pazarın yanı sıra Endonezya, Kamboçya ve Kazakistan gibi Asya pazarlarına da ihracat yapmayı planlıyor. Özellikle Garuda Indonesia’nın 70 uçaklık siparişi için güçlü bir aday konumunda bulunuyor.
Küresel Havacılıkta Yeni Dönem
Çin Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan sert açıklamada ABD’nin “tek taraflılık, korumacılık ve ekonomik zorbalık” politikaları eleştirilerek, uluslararası ticaret düzeninin ciddi şekilde sarsıldığı vurgulandı. Çin’in aldığı bu kararla birlikte, küresel havacılık sektöründe dengelerin yeniden şekillenmesi bekleniyor.
