TÜRKİYE’DE ÜNİVERSİTELERDE HAVACILIK BÖLÜMLERİNİN POPÜLERLİĞİ
Üniversitelerde Havacılık Bölümlerinin Yükselişi: Gerçekten Popüler mi, Zorunlu mu?
Popüler kelimesinin en klasik anlamı halka ait olandır. Günümüzde bu kavram ‘birçok kişi tarafından beğenilen veya seçilen’ anlamında kullanılmaktadır. Bu anlamda popüler kavramı toplumsal sistem içerisinde, popüler diziler, popüler film yıldızı, popüler sporcu şeklinde ön plana çıkmaktadır. Bir diğer taraftan da kültür kavramına atfedilen olarak ele alınmaktadır. İş dünyasında meslekler arasında ‘popüler olan meslekler’ ya da ‘popülerliğini yitiren meslekler’ şeklinde tabirler sıkça duyulmaktadır. Bu duruma göre iş dünyası bir değişim içerisindeyken, üniversitelerde tercih edilen bölümler de değişmektedir. Özellikle de havacılık bölümleri ‘popüler meslek’ olarak tercih edilen bölümlerden biridir.
Peki, popüler kelimesini ele alırken, bunu bir meslekle bağdaştırmak, tercih yapacak öğrenciler arasında bu popülerliği açıklamak nasıl mümkündür? Popüler kavramı, birçok kişi tarafından beğenilen, kabul gören olarak bilinse de, sıradan insanların imkanlarına uyarlanmış, ucuz, genel tüketime yönelik, halka ait olan, halk arasında yaygın olan anlamına gelmektedir. Üniversitede havacılık bölümleri popüler, halk arasında yaygın ve halka aittir. Peki, ifade edildiği şekliyle düşünürsek, bu meslek popülerliğini yitirdiğinde ne olacak? Halka ait olmayan ya da beğenilmeyen, kabul görmeyen bir meslek…
Sektörün popülerliğini nereden gelmektedir konusuna dikkat çekmek gerekmektedir. Öğrenciler, havacılık bölümlerini tercih ettiğinde sektörün büyümekte olduğunu ve bu durumun onları cezbettiğini ifade etmektedirler. 2019 yılında üniversitede havacılık bölümlerini tercih eden öğrencilere yönelik yaptığım ve Journal of Aviation dergisinde yayınlanan makalemde; ki araştırmaya sadece 253 öğrenci katılmıştır, ortaya çıkan sonuç mesleği bilmediklerini göstermektedir.
Araştırmada elde edilen bazı önemli bulgular şunlardır:
- Öğrencilerin önemli bir kısmı, havacılığa ilgi duymakta ve bu mesleği seçmelerinde havacılık sektöründe kariyer yapmak istemektedirler.
- Öğrenciler mesleğin taşıdığı iş avantajlarının bilincindedir. Kariyer, ücret ve kişisel gelişim gibi avantajlar öğrencileri cezbetmektedir.
- Öğrenciler mesleğin gerektirdiği bazı yeteneklere de sahip olduklarını düşünmektedir.
Yapılan araştırmada çoğu öğrenci, mesleği pilot ve kabin memuru olarak değerlendirmektedir. Öğrencilerin havacılık mesleklerine yönelik yeterli bilgiye sahip olmaması, ele alınması gereken bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Türkiye’de havacılığın gelişimi, havacılık çalışmalarının artması, havaalanlarının açılması ile üniversitede havacılık bölümlerinin artması, öğrencilerin mesleği tercih etmelerinde ilk sırada göz önünde bulundurduğu faktörler değildir. Öğrencilerin mesleğin popüler olduğunu düşünmeleri ve yinelemek gerekirse mesleği pilotluk olarak ya da kabin memuru olarak düşünmeleri yaygındır.
Havacılık mesleği hangi tanımla, hangi ifadeyle kullanılırsa kullanılsın ‘popüler’ olduğu için tercih edilmemelidir. Havacılık sektöründe geçmişten günümüze küresel bir söz vardır; ‘Havacılık Kuralları Kanla Yazılmıştır.’ Havacılık sektörü için, ya da mesleğini çok seven bazı kişilerin tabiriyle ‘havacılık tutkusu’ için insanlar yaşamını yitirmiştir. Bu mesleği icra etmek, ister üretim, ister hizmet süreçlerinde olsun, ister operasyonel faaliyetlerde, ister yönetimde; sektör çalışanları bu mesleğin öneminin ve sorumluluğunun bilincinde olmalıdırlar. Havacılık, ‘emniyet’ olgusundan bağımsız düşünülemez. Emniyetin önemli olduğu havacılık mesleğinde yer alacak her birey, bu meslekte kariyer yapmayı planlayan ve üniversitede havacılık bölümlerinde okuyan her öğrenci; sektörün gerekliliklerini, sektörde hangi işlerin olduğunu, işlerin hangi sorumlulukla yürütülmesi gerektiğini ve sektöre özgü konuları bilmelidirler. Bunu açıklayacak olanlar; üniversiteler, havacılık otoriteleri, havacılık sektöründe faaliyet gösteren tüm işletmelerdir. Aksi takdirde sektörü sırf ‘popüler’ olduğu için tercih ettiğini söyleyen öğrenci sayısı artacak ve ticari kaygı taşıyan birçok üniversite, sırf popüler olduğu için havacılık bölümlerini açmaya devam edecektir. Bu artışın sektör için iyi mi kötü mü olacağı ise, başka bir tartışma konusu olarak mutlaka ele alınmalıdır. Ve popüler kelimesinin halk arasında yaygın ve halka ait olan anlamını düşünürsek, havacılığın geçmişten günümüze Türkiye Cumhuriyeti için popüler değil, zorunlu, gerekli ve önemli olduğunu söylemek mümkündür.
Dr. Öğr. Üyesi Gülaçtı ŞEN | Akademisyen
Balıkesir Üniversitesi & Edremit Sivil Havacılık Yüksekokulu
