Hibrid adı verilen yeni bir konsept şirketler arasında hızla yayılıyor. Sistemde konfor standartları yukarı taşınırken, uçakta ekstra birçok hizmetten ücret ödeyerek yararlanabiliyorsunuz.
İş adamlarının yanı sıra orta-üst gelir grubu tarafından da yakından takip edilen hibrid havayollarının başını ABD'de JetBlue, Virgin America, Avrupa'da da Air Berlin, bmi Baby gibi şirketler çekiyor. Uzun menzilde ise Malezyalı Air Asia bu konsepti başarıyla uyguluyor.
1970'lerde ABD'de Southwest'in başlattığı düşük maliyetli havayolu (DMH) uçuş sistemi hızla dünyaya yayıldı. Sektörün gelişmesine büyük katkı sağlayan modelde uçakların koltuk konfigürasyonları sıkışıktı. İkram verilmiyordu. Seferler büyük şehirlerin ikinci havalimanlarına yapılıyordu. Ancak bilet fiyatları, önceden alındığında bayrak taşıyıcı yani Amerikan Havayolları, United gibi şirketlere göre daha uygundu. Avrupa'da da Ryanair, Easyjet'le yaygınlaşan konsept hızla tuttu.
Ama yıllarca bayrak taşıyıcıların standartlarına alışan yolcular, yeni sisteme ayak uydurmakta zorluk çekmeye başladı. Hem ucuz uçmak, hem de konforu yükseltecek bazı hizmetleri satın almak istiyorlardı. Bu talebi gören şirketler ara modeller geliştirdi. Ortaya hibrid havayolları çıktı.
NELER YAPIYORLAR
Hibrid havayolları, minimum 3 saat ve üzerindeki hatlarda uçuyor.
Yeni nesil koltuk tasarımları ile yolculara daha fazla koltuk aralığı ve ergonomik oturum sunuluyor. Koltuklar deri.
Kabin ışıklandırmasına büyük önem veriliyor. Bazı DMH şirketleri, satıştaki ürünlerini daha iyi gösterebilmek için parlak ve göz yoran ışıkları tercih ederken hibrid şirketler yumuşak, yolcuyu gittiği yerde saat dilimi farkı nedeniyle etkilenmeyeceği ışıkları tercih ediyor.
İsteyen yolcu Virgin America'da olduğu gibi ücret farkını verip first class'ta uçabiliyor.
Her koltukta gelişmiş eğlence sistemine sahip 18 santimetrelik kişisel ekranlar var. Canlı televizyon yayını ücretsiz. Yani kanalları zaplayarak, seyrettiğiniz bir diziyi kaçırmadan uçabiliyorsunuz.
En az 2-3 bin şarkıdan oluşan MP3 arşivinden kendi şarkılarınızı seçip listenizi oluşturabiliyorsunuz.
KOLTUKTAN SİPARİŞ
Ücretli hizmetlerde ise en önemlisi oturduğunuz yerden yiyecek-içecek siparişini vermeniz. Kabin memurlarının uçakta dolaşmasına gerek kalmıyor. Ekrandan istediğiniz sıcak-soğuk yemek, sandviç, tatlı, aperatif, alkollü-alkolsüz içeceği seçiyorsunuz. Ödemeyi ise eğlence sisteminin kumandasını slip makinesi gibi kullanarak kredi kartıyla yapıyorsunuz. İki dakika içinde siparişiniz koltuğunuza getiriliyor. Sandviçler 5, alkolsüz 2, alkollü içecekler 3 dolardan başlıyor. Yani fiyatlar makul.
Aynı şekilde eğlence sisteminde vizyon filmlerinden istediğinizi seçip ücretini kredi kartı ile ödeyebiliyorsunuz. Filmlerin ücreti 8 dolardan başlıyor.
Uçakta kablosuz internet hizmeti de sunuluyor. Kalkıştan hemen sonra alçalmaya kadar verilen hızlı internet ücreti 8-12 dolar arasında değişiyor.
Eğlence sistemine iphone veya MP3 çalarınızı bağlayabiliyorsunuz. Ekrandan filminizi izlemek, müziğinizi stereo ses kalitesinde dinlemek mümkün.
Bu pazardan pay almak isteyen hibrid şirketler, sistemdeki bütünlüğü sağlamak için büyük havayollarıyla iş birliği anlaşmaları imzalayıp, uçuş ağını genişletiyor. Bağlantılı uçuşlarla tek bilet fiyatı veriyor, bagajların aktarılmasını sağlıyor. Ayrıca yolcu sadakat programları ile müşterilerini daha çok uçup mil toplamaları teşvik ediyor. Tolga ÖZBEK
777'ler Amerika'ya 1 saat 35 dakika geç gidiyor
Türk Hava Yolları'nın Hintli Jet Airways'den kiraladığı Boeing 777-300ER tipi uçaklar, İstanbul-New York arasında fazladan 1 saat 35 dakika uçuyor. Bunun nedeni, THY'nin 777'ler için Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'nden (SHGM) ETOPS olarak adlandırılan çift motorlu uçakların tek motora kalıp operasyonlarına belirli bir süre devam etme yetkisi alamaması. ETOPS olmaması nedeniyle uçaklar daha kuzeyden ve karaya yakın uçmak zorunda kalıyor. 777'ler A340'dan daha hızlı olmasına rağmen uçuş 10 saat 55 dakika sürüyor.
SHGM'nin, THY'nin 777'leri geçen temmuz ayından itibaren kendi pilotlarıyla uçurmaya başladığı, teknik bakım ve uçuş operasyonu açısından henüz tecrübenin düşük olması nedeniyle böyle bir karar aldığı iddia edildi. ETOPS limitleri belirlenirken havayolunun teknik bakım ve uçuş operasyon kabiliyetleri göz önüne alınıyor. Halen 777'lerin ETOPS limiti 180 dakika. Yani tek motor durduktan sonra uçak 180 dakika daha uçup en yakın havalimanına inebiliyor.
Boeing 777'lerin New York hattında başlaması sonrası özellikle first class'ta yüksek doluluk yakalamaya başlayan THY, 25 Ekim'den itibaren Chicago'ya da 777'lerle uçmaya başlayacak. Boeing'e 12 777-300ER siparişi veren THY, teslimatların başlayacağı Ekim 2010'a kadar Jet Airways'den dördüncü uçağı da kiraladı.
Ambulans uçak ocakta başlıyor
Sağlık Bakanlığı'nın ambulans uçak ihalesini kazanan Şaban Baş'ın Barış Havacılık ile Portekizli HeliPortugal ortaklığı, ocak ayında uçuşlara başlıyor. Ankara merkezli görev yapacak Hawker 900XP tipi jet ve Kingair B350 tipi turboprop uçak, yurtiçi ve yurtdışına hasta nakli gerçekleştirecek. Sözleşmenin önümüzdeki günlerde imzalanacağını söyleyen Şaban Baş “Ortağımızın İspanya'dan finansmanı tamamlanmış iki uçağı boşa çıkacak. Teklifimiz bu nedenle diğer şirketlere göre çok daha düşüktü” dedi. Heliportugal iki yıl önce İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne 3 helikopter kiralamıştı.
THY'de Nicolas krizi
THY'ye alınan yabancı kaptan pilotlardan Yunanlı Nicolas Koronias'in simülatör eğitimi sırasında yetersiz bulunması soruna neden oldu. Öğretmen Pilot, Tip Şefi ve Tip Müdürü'nün olumsuz raporuna rağmen üst yönetim tarafından iki ülke arasında diplomatik krize neden olmamak için Yunanlı pilota bir kere daha hak verildiği öğrenildi. Ancak son simülatör uçuşu olan LOFT'ta da başarı gösteremedi. Koronias, daha önce uçtuğu Onur Air'den de kokpitte Yunan bayrağı açıp Türk pilotlarla tartışmaya girmesi nedeniyle atılmıştı. THY'de çok sayıda emekli asker pilotun bulunduğu belirtilirken Koronias'ın geçmişteki milliyetçi davranışlarının devam etmesinin kokpitte uçuş emniyetini bozabileceğine dikkat çekildi. Öte yandan THY'nin aldığı kuzey ülkeli pilotların hemen hemen çoğu eğitimlerde çok başarılı bulundu.
Pegasus'la Uzakdoğu'dan Küba'ya
Pegasus, Air Berlin'in internet sitesinden bağlantılı seferlerde Almanya'nın beş kentinden aktarmalı Meksika'dan Uzakdoğu'ya, Küba'dan Amerika'ya 28 şehre uçuruyor.
Delta, 15 Ocak 2010'a kadar business class, tüm vergiler dahil Atlanta'ya 2102, Las Vegas'a 2544, Los Angeles'a 2426, New York'a 2018 Euro'dan başlayan fiyatlar sunuyor.
