Havacılık sektöründe rötarlara çözüm için her zaman yeni fikirler ve yeni projeler getirilerek halledilmeye çalışılsada maalesef rötar mevzusu gün geçtikçe dahada ateşlenmiş ve getirilen tüm çözümler zamanla demode olmuştur. Havacılık sektörüne gün geçtikçe rağbet artmakta ve bunun akabinde yolcu trafik sayısı gün geçtikçe, SHGM ve DHMI istatistiklerie göre 3-4 kat daha artış göstermektedir.
Öncelikle rötara neden olan sebepleri analiz etmemiz gerekmektedir. Rötar nedenlerini ve alınması gereken çözümlerden kısaca bahseder isek;
- Ulaşım Nedeniyle
- Hava Muhalefeti
- CIP-VIP Yolcuları
- Teknik ve Personel Aksaklıkları
- Yolcu kaynaklı nedenler
- Teknolojinin Kullanılmaması
- Bilet No-Show cezaları ve Kurallar
- Havalimanlarının Özel Konumu
- Uçak Giriş Sıralaması
- Transfer Süresi ve Aktarmaların Dağılımı
1- Ulaşım Nedeniyle: Öncelikle şunu belirtmekte fayda var. Metropol şehirlerde ( İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya v.b…) Havalimanlarının merkeze uzak yerlerde olması ve metro, tranway ve servis hizmetlerinin saatlerinin ve havalimanı girişine kadar entegreli olması, hızlı olması gerekmektedir. Ulaşım ağlarının rahat olması ve ulaşımın ters olduğu semtlerde ise uçan yolcular için farklı hizmetlerin verilmesi gerekmektedir. Yani kısaca, rötar çözümüne ulaşım kısmından başlanmalıdır.
2- Hava Muhalefeti : SHGM, DHMI ve Metoroloji Genel Müd. Koordineli olarak bir işbirliği içinde olmalı gerekirse rötarlar 1 hafta önce alınan sağlam veriler ile iptal edilmeli ve yolcular için o gün içinde veya uçuşuna uygun hava koşullarının olduğu saatler söylenmelidir. Bununla havalimanlarında önceden oluşacak ve tahmin edilmeyen tüm aksaklıkların önüne geçilecektir.
3- CIP-VIP Yolcuları : Özellikle iş, sanat ve bürokrasi kesiminden dolayı oluşan aksaklıklar, yolcuları çileden çıkartan diğer bir nedendir. Bundan dolayıdır ki bunun önüne geçmek için bu ağabeyleri tüm yolculardan önce uçak içine almak ve bunu bir örnek teşkil edecek bir hizaya sokmak gerekmektedir.
4- Teknik ve Personel Aksaklıkları: Bu tür aksallıklar nadiren gözüken ama tüm yolcuları rahatsız eden bir nedendir. Teknik nedenlerde oluşacak durumlarda teknik ekip herzaman hazırda tutulmalıdır. Özellikle bağaj ve kargo kısımlarında belirli bir süreden sonra ne pahasına olursa olsun çok zorunlu olmadığı sürece alınmamalıdır. Personel hataları en nadir olan kısımdır. Bu durumlarda havalimanında herzaman hali hazırda ek personel ve nöbet odaları bulundurularak çözüme ulaşılabilinir. Ayrıca araçlı yolcular için park sorunlarının halledilmesi çok önemli bir konudur.
5- Yolcu kaynaklı nedenler : Rötarların en babası budur. Herşey yolcuyla başla ve yolcunun uçağa binmesiyle mutlu bir sona ulaşır. Peki bu durumlarda ne yapılması gerekir? Burda önemli olan nokta, eğer yolcu check-in yapmışsa ve kesin uçacağına dair rekonfirme yapmışsa olası yaşanacak bu durumlarda yolcular aradığı zaman bilet kurallarında bir esneklik ve otel ve diğer masraflarıda oluşacaksa yapılan indirimli anlaşmalarla buda bir çözüme kavuşturulabilinir.
6- Teknolojinin Kullanılmaması: Havacılık sektörü denince aklımıza teknoloji gelir. Dünyada kullanılan hemde en son teknolojiler. Havalimanları ve havayolları özellikle büyük ve yolcu trafiği yoğun olan şehirlerimizde teknolojiden ödünç vermemelidirler. Farzedelim yolcumuz ilk defa bir havayolu ile uçak seyahatini gerçekleştirecek. Bu durumda havalimanlarında dil bilen personellerin ayaklı ve sabit personellerden bahsetmekteyim.Özel giyimleri ile ve danışman oldukları belli olacak şekilde hizmet verebilirler ve özel noktalarda kurulacak bankolardanda seferlerden önce yolculara bilgilendirme anonsu yapılabilinir veya özel tanıtım panoları hazırlanabilinir. Yolcu self Check-in nasıl yapabilir? Biletli yolcu aşama aşama neler yapmalıdır ? Bagajı olan ve transfer yolcular neler yapmalıdır? Boarding biniş kartı aldıktan sonra bekleme salonuna neden geçmelidir? Tüm bu bilgi panolarının üzerinde bir telefon olursa sadece bi tuşla yolculara telefon hizmetide sunulması çok güzel bir hizmet olabilir. Yani kısaca; havalimanına yolcu ayak bastıktan sonra kendisi ne yapacağını düşünmemelidir ve yolcuları bu panik davranışlardan kurtarmak gerekmektedir.
7- Bilet No-Show cezaları ve Kurallar: Yolcularının en sevmedikleri bir durum. Yolcu biletini almış ve herhangi bir nedenden dolayı geçikmiş veya havayolu taşıyıcısına bunu önceden haber vermiş. Ama, yolcular bu rötarın faturasını çok ağır bir şekilde ödemektedir. Evet havacılıkta kurallar olmalıdır, cezalar olmalıdır ama bu can yakacak kadar bir mevlada olursa yolcunun bir anda vereceği tüm tepkilere hazırlıklı olmak gerekmektedir. Siz ceza ödememek için yolcunuzu saatlerce uçakta tutar ve tüm işlerinin aksamasına engel olduğunuzda bir sorun ve bir ceza yaşamıyorsanız. Bence bu cezalarada artık bir SHGM’nin bir çözüm bulması ve iyileştirme yoluna gitmesi gerekmektedir. Bu cezalar can yaktıkça rötarlarda hep yaşanacaktır. Ama daha esnek kurallarla yolcularda, havayolu firmalarına rahat bir nefes alabilir.
8- Havalimanlarının Özel Konumu: Bu hem havayolu taşıyıcıları, hem de yolcular için vazgeçilmez bir durumdur. Şehir nüfusunun ve elit bir yolcunun olduğu bir havalimanı ve her mesafeye uzak eşitlikte olması, ulaşımı ile her iki taraf içinde vazgeçilmez bir noktadır. Bu durumlarda havayollarının alacağı fiyat politikalarıda yolcuya işlememektedir.En basit örnek: AHL Havalimanı – ISG Havalimanı bilet fiyatları ve uçuş noktaları ne kadar AHL’ye göre cazip olsada bu yolcuya işlemez. Zaten çok fazla fiyat indiriminede girilmesi yakıt fiyatları da göz önüne alındığında imkansız gibi..Tabikki bu durumda yine devreye ulaşım ve 10. maddede yazacaklarım girecektir.
9- Uçak Giriş Sıralaması: Bu aslında çok basit bir konu gibi gözüksede, aslında çok önem arz etmektedir. Dünyada bu uygulamayı önemseyen büyük havayolu firmaları bunu cidden ele almış ve sıralamanın rötar konularında , karmaşık binişlerde ne kadar bir zamana mal olduğunu görerek çok yeni önlemler almışlardır. Ülkemizdeki havayolu firmalarıda bu biniş sıralamasını çok iyi bir şekilde; VIP,CIP, Yaşlı Yolcu, Sedyeli Yolcu,Hamile Yolcu, UM Yolcu, INAD Yolcu, Tekerlekli Sandalye Yolcuları sistematik olarak bir sıralamaya oturtmaları gerekmektedir.
** Bu arada rötar konularında havayolu firmalarının SLOT durumlarını çok iyi ayarlamalı ve çıkarmaya hazırlandıkları yaz ve kış tarife kitapçıklarında olası yaşanacak tüm saat değişikliklerini bilakis artık yolcularınında İllallah ettiği bir konu çok iyi analiz etmelidirler.
10- Transfer Süresi ve Aktarmaların Dağılımı: Bence en önemli rötar noktalarından biriside bu transfer süresi ve dağılımı. Malumunuz uluslar arası kurallara göre transfer saati 24 saati geçmemelidir. Bu süreyi geçen süre Stopover olarak değerlendirilmektedir. Tüm havayollarının kendilerince yaşanan bir rötar olmadığı sürece bu süreyi uçuş saat bazında değerlendirmeleri gerekmektedir. Bu transfer boşluğu yolcu ve taşıyıcısı arasında büyük bir kopukluğa neden olmakta bagajıyla, gezisiyle tam bir hüsran. Yani Avrupa uçuşları için transfer saati örnek maksimum 4 saat, Amerika ve Okyanus aşırı uçuşlar için ise 8 saati geçmemelidir ve ekstra yolcularının bağlantılı transferleri ücrete tabi olmalıdır ki, olası aksaklıklar önlenebilinsin.
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, Yük, charter ile ilgili onları ayıklayacağız. Tarifeli seferlere daha çok imkan tanıyacağız. Bunlar kısa ve orta vadede biraz rahatlayacak tedbirler. Ancak, trafik artışı o kadar acımasız ki buna yetişemiyoruz. Çözüm: Yıllık 150 milyon kapasiteyi ulaşacak 3.havalimanı. Onda da bu yıl ihaleye çıkacağız.” Demişti.
Bende diyorum ki; Büyük şehirlerin transferi AHL’den olsun; küçük şehirlerimizinde ISG’den ve Tranfer yolcuları çözersek bu işin % 50’si hal olmuş olacak. Yani şehirlere göre transfer dağılım ve ulaşım kolaylığı en baba sorun budur. Bu yazdıklarımdan önemli olanları halledebilirse SHGM ve DHMI 3. havalimanı için daha güzel ve yaptırıcı önlemler alabilir. Şuan için önlem alınması gereken mevzular haledilmedem , 3. havalimanını konuşmak gereksizdir.
SHGM Yolcu hakları için bir kitapçık çıkardı. Ama bu kurala maalesef hiçbir havayolu uymamaktadır. Yolcular herşeye rağmen mağdur edilmeye devam edilmekte ve bu mağduriyete hala göz yumulmaktadır. Hiçbir yolcu hala haklarını bilmemekte ve bu havayolları tarafından deşifre edilmektedir. Hiçbir havalimanındaki satış ve Check-İn bankolarında , satış ofislerinde ve acetelerde bilgilendirici el kitabı yok. SHGM neden bunu göz ardı etmektedir? Neden havayolları yolcu haklarını bir el kitabı haline getirip önemli noktalara bırakılmamaktadır? Bu bilmem dikkatinizi çektimi…
Önemli bir noktada bir noktaya belirli saat aralıklarında sefer koulmakta ama belirli seferler dolmadığı için ya yolcular diğer saatlere kaydırılmakta , ya da sefer iptali haklı nedenlere dayandırılarak yolcu azlığı nedeniyle değilde başka nedenlere bağlanmaktadır. Bence bu durumlar için SHGM tüm havayolu firmalarının bünyesinde en az 10 jet (50 kişililk) uçağı bulundurma şartı koymalıdır ki, yolcu azlığında bu yolcular havayolu firmaları tarafından özel jetlerle rahatlıkla tatillerini ve önemli işlerini yapabilsinler…
İyi ve rötarsız bir uçuş gerçekleştirmeniz dileğiyle..İyi uçuşlar..
Saygılarımla..
