Rusya’ya karşı yaptırımlar küresel havacılık endüstrisini nasıl etkiliyor?
Soğuk Savaş’ın sona ermesinden bu yana Rusya’nın büyüklüğü ve küresel havacılık endüstrisine yakın entegrasyonu, Ukrayna’yı işgaliyle ilgili yaptırımların, İran ve Kuzey Kore’deki daha önceki donmalara kıyasla daha büyük sonuçlar doğurduğu anlamına geliyor.
Aeroflot, S7 Airlines ve AirBridgeCargo gibi Rus taşıyıcılarının imalatçıları, kiraya verenleri, sigorta şirketleri ve bakım sağlayıcıları, Rusya dışından doğrudan yaptırımlardan etkilenenler arasında yer alıyor.
Bu arada yabancı havayolları, bilet fiyatlarını ve taşıma ücreti oranlarını artırması beklenen yüksek petrol fiyatlarından ve Rusya üzerinden hava sahasını atlamak için gereken daha uzun rotaları kullanmak durumunda kalıyor.
UÇAK KİRALAMA, SİGORTA ETKİSİ
Rus havayolları, filolarını en yeni Airbus ve Boeing uçaklarıyla modernize etmek için küresel uçak kiralama endüstrisine büyük ölçüde güveniyor.
Analitik firması Cirium’a göre Rus havayollarının 777’si kiralık olan 980 yolcu jeti hizmet veriyor. Bunlardan tahmini piyasa değeri 10 milyar dolar olan 515 jet, AerCap ve Air Lease gibi yabancı firmalardan kiralanıyor.
Avrupa Birliği, kiralama şirketlerine Rusya’daki mevcut kiralama sözleşmelerini sona erdirmeleri için 28 Mart’a kadar süre verdi. Ancak hava sahası yasakları, olası SWIFT ödeme transferi sorunları ve Rus hükümetinin iç kapasiteyi korumak için filoyu kamulaştırabileceğine dair endüstri endişeleri nedeniyle uçakları geri almak zor olabilir.
Rusya’nın devlet havacılık otoritesi, yabancılara kiralanmış uçakları olan havayollarının onları yurtdışına uçurmayı bırakmasını tavsiye etti.
Analistler, uçaklar hızlı bir şekilde iade edilse bile, başka bir yere yerleştirilmesi gereken çok sayıdaki aracın kira fiyatlarını küresel olarak aşağı çekebileceğini söylüyor.
Rus havayollarının da Avrupa Birliği ve İngiltere’deki sigorta ve reasürans piyasalarından bağlantısı kesildi. Bir sigorta sektörü kaynağı, uçakları geri alamayan kiraya verenlerin, genellikle yaptırım durumunda kapsamı iptal eden maddeler içeren kendi poliçeleri kapsamındaki zararları karşılayıp karşılamayacağının belirsiz olduğunu söyledi.
SATIŞ, BAKIM, ONARIM VE PARÇA YASAKLARI
Havacılık danışmanlık firması IBA’ya göre Rus havayollarının Airbus ve Boeing ile sipariş verdiği 62 uçak var ve bu teslimatlar yasaklanacak. Üreticiler ve bakım firmalarının da mevcut filo için parça ve hizmet sağlaması yasaklandı. Alman Lufthansa Technik, yüzlerce uçağı içeren Rus müşterilere hizmet vermeyi bıraktığını söyledi.
Tass haber ajansı, Rus ulaştırma bakanlığının, Eylül 2022’ye kadar havayollarına yardımcı olmak için üçüncü taraf firmaların bakım yapmasına izin verecek ve tüm taşıyıcı denetimlerini askıya alacak bir yasa tasarısı hazırladığını bildirdi.
Bazı havacılık yöneticileri, yaptırımların uçak yapımcılarının güvenlik için kilit önem taşıyan hizmet bültenlerini ve uçuşa elverişlilik direktiflerini paylaşmasını engellediğinden endişe duyuyor. ACC Aviation’da havacılık finansmanı danışmanlığından sorumlu başkan yardımcısı Viktor Berta, Rus havayollarının yedek parçalar bittiğinde mevcut filolarından parçaları çıkarmak zorunda kalma riskinin de yüksek olduğunu söyledi.
YÜKSELEN PETROL FİYATLARI, UZUN UÇUŞ SÜRESİ
ABD’nin, Rusya’dan petrol ithalatını yasaklamaya hazır olduğunu açıklamasıyla petrol fiyatları 2008’den bu yana en yüksek seviyeye çıktı.
Petrolden korunma, yakıt ek ücretleri ve ücret artışları, pandemi nedeniyle talebin düşük kaldığı bir zamanda havayollarının bazı sıkıntıları gidermek için aldığı önlemler arasında yer alıyor.Yüksek petrol fiyatları bazı durumlarda, 3,5 saate kadar uzayabilen karşılıklı yasakların ardından Rus hava sahasından kaçınmak için gereken dolambaçlı uçuş yollarıyla birleşiyor.
En büyük etki, Avrupa ile Japonya, Güney Kore ve Çin gibi kuzey Asya destinasyonları arasındaki uçuşlarda görülüyor, ancak etkilenen diğer rotalar arasında güneydoğu Asya ile Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri ve Hindistan arasındaki uçuşlar yer alıyor.
Singapur merkezli bağımsız bir havacılık analisti olan Brendan Sobie, daha uzun uçuş sürelerinin ayrıca daha yüksek personel maliyetlerine, daha az kargo taşıma kabiliyetine ve uçuş saati bazında ücretlendirilen sözleşmelerde daha yüksek bakım maliyetlerine yol açtığını söyledi.
Diğer bir endişe ise, bazı pazarlarda uluslararası yolcu talebi üzerindeki etkinin uluslararası hava yolculuğunun genel toparlanmasında bir gerilemeye yol açmasıdır” dedi.
