Üretimi bitirilen son Airbus A380, Dubai merkezli havayolu şirketi Emirates’e teslim ediliyor. Bu bir dönüm noktasıdır.
Gökyüzünün devi uçmaya devam edecek, ancak uzun vadeli geleceği belirsizliğini koruyor. A380 filosunun yaklaşık yarısına sahip olan Emirates, uzun yıllar bunu kullanmaya devam edecek gibi görünüyor. Ancak diğer bazı havayolları pandemi sırasında uçaklarını kullanmayı bıraktı ve bazıları zaten hurdaya ayrıldı.
emirates,-a380’-005.jpgA380 dünyanın en büyük yolcu uçağıdır. Standart konfigürasyonda 545 yolcu taşır – teoride maksimum 853 yolcu taşıyabilir. Çift katlı dev, dört motora, 80 metre kanat açıklığına ve maksimum 560 ton kalkış ağırlığına sahip. Aynı zamanda çok karmaşıktır – yaklaşık 530km (330 mil)
Eski bir A380 Kaptanı olan Alex Scerri’ye göre uçmak oldukça kolay ve şunları anlatıyor: “Airbus, A380’i A320 gibi çok daha küçük bir uçak gibi hissettirecek şekilde tasarlamayı başardı.Olağanüstü derecede çevik ve gerçekten 600 tonluk bir uçak gibi hissetmiyor.”
PROJE 1990’LARıN BAŞıNDA TASARLANDı.
A380, Airbus filosunun Boeing’in 747 jumbo’sunu geride bırakan bir amiral gemisi olan Avrupa endüstriyel cesaretinin bir sembolü olacaktı.
O zamanlar, şehirler büyüdükçe ve hava trafiği çoğaldıkça, dünyanın dört bir yanındaki büyük havaalanı merkezlerinin giderek daha fazla sıkışık hale geleceği yaygın olarak kabul edildi. Bu, uçuş sayısını artırmadan daha fazla yolcu taşıyabilecek çok büyük uçaklar için bir pazar yaratacaktır.
A380, 2007 yılında ilk ticari uçuşunu yaptığında, ölümünün tohumları çoktan atılmıştı. Airbus mühendisleri süperjumboyu piyasaya sürmek için uğraşırken Boeing, ekonomik çift motorlu 777’nin uzun menzilli versiyonlarını sessizce pazarlıyor ve 787 Dreamliner’ı geliştiriyordu.
787, motor teknolojisinin yanı sıra kompozit malzemeler ve aerodinamikteki gelişmelerden en iyi şekilde yararlanan bir tasarımdı. Sonuç, önceki modellerden çok daha verimli, daha az yakıt tüketen ve dolayısıyla daha ucuza çalışan bir uçaktı.
emirates,-a380’-006.jpgBirkaç yıl sonra piyasaya sürülen Airbus’ın kendi A350’si ile birlikte pazarın şeklini değiştirdi.
Çok sayıda insanı ‘merkez’ havalimanları arasında taşımak için dev uçakları kullanmak yerine, onları diğer varış noktalarına aktarmalı uçuşlara yerleştirmeden önce, havayolları artık daha küçük şehirler arasındaki daha az kalabalık doğrudan rotalarda daha önce imkansız olan daha küçük uçakları uçurabilirdi.
Bu yeni tasarımlarla karşılaştırıldığında, dört motorlu A380’in satın alınması ve çalıştırılması pahalıydı.
Havacılık danışmanlığı Ascend by Cirium’un baş ekonomisti Peter Morris, “A380’deki teknoloji temel olarak 1980’lerden kalmaydı. Uçak teknolojisindeki adım değişikliğinden önce – karbon kompozitler ve yüksek verimli motorlardan önce tasarımın içinde donmuştu” diyor.
Sonuç olarak, Airbus onu satmakta zorlandı. Şimdiye kadar sadece 251 uçak inşa edildi ve program, yatırım yapılan 25 milyar dolardan fazla parayı geri almak şöyle dursun, başa baş olmak için bile mücadele etti.
Yine de Airbus yöneticisi Philippe Muhn’a göre proje, farklı ülkelerden bir grup üreticiden gelişen organizasyona hala önemli faydalar sağlıyor.
Philippe Muhn “Bu, şirketin teknik açıdan, endüstriyel açıdan ve kültürel açıdan da entegre olmasına izin veren bir uçaktı.”Ve sonra tabii ki A380 teknolojisine yapılan tüm yatırım, bugün A350’nin temelini oluşturdu.”
Ancak Airbus için ticari bir başarısızlık olsa da, superjumbo birincil müşterisi için açıkça bir başarı oldu.
Emirates, Dubai’deki üssüne odaklanan küresel bir yüksek yoğunluklu, uzun mesafeli rotalar ağı oluşturmak için kullandı. Bu, dünyanın en büyük havayollarından biri olmasına yardımcı oldu.
Peter Morris, “Emirates için pazarda bir niş yarattı. A380 olmasaydı, Emirates’in asla bu seviyeye ulaşamayacağını iddia ediyorum. Dubai’nin prestijini artırmaya yardımcı olan bir şey yapmayı başardılar ve uçak için de bir pazar yarattılar. İşe yaradı” diyor.
Ancak diğer havayolları için süper jumbo daha az başarılıydı. Tüm bu koltukları doldurmak zor olabilir – ve Covid pandemisi vurduğunda neredeyse tüm filo durduruldu.
Bazı havayolları şimdi onları geri getirirken, Lufthansa ve Air France gibi diğerleri filolarını temelli olarak emekliye ayırmaya karar verdi.
Bu, kullanılmayan uçaklara ne olacağı sorusunu gündeme getiriyor. Teoride, onlarca yıl uçabilirler. Ancak Ascend by Cirium’a göre, bu kadar büyük uçaklar için ikinci el piyasası “küçükten yok denecek kadar az”.
Öyleyse, daha önce gönderilmiş olduğu bildirilen yedi A380’in ardından daha fazla A380’in basitçe hurdalığa gitmesi muhtemeldir .
Ama diğerleri hizmette kalacak. 118 A380’e sahip olan Emirates, önümüzdeki yirmi yıl boyunca onları uçurmaya devam edeceğini söylüyor – ancak zamanla yeni uçaklar getirildikçe sayılarının azalması muhtemel.
Ne kadar uzun süre uçmaya devam ederse etsin, havacılık tarihçisi Shea Oakley, superjumbo’nun tarihteki yerini çoktan mühürlediğini düşünüyor.
Shea Oakley, “Airbus için trajik bir şekilde, teknolojik bir şaheser inşa ettiler, ancak yanlış vizyonu seçtiler. Güzel bir uçaktı, ancak zaman için yanlış bir seçimdi. A380’den daha büyük bir uçak olacağından emin değilim.”
