Dünya da digital dönüşüm ve yapay zeka kounuşulurken bir anda kripto para BITCOIN Dünya gündemine bomba gibi düştü. Dijital dönüşüm ise en çok teknoloji ile iç çe olan havacılık sektörümüzü yakinen ilgilendirmekte ve etkilemektedir. Bu nedenle köşe yazımızda kısaca bu konuya değinmek isteriz.
Popületirliği her geçen gün artan İnternet aracılığıyla kullanılan ve herhangi bir merkezi otoriteye ya da aracı kuruma bağlı olmayan kripto paralara veya sanal paralara BITCOIN denir. Bitcoin herhangi bir merkez bankası, resmi kuruluş, vs. ile ilişiği olmayan elektronik bir para birimidir. Ve Kripto paralara olan ilgi her geçen gün daha da artıyor.
Bitcoin ağı 3 Ocak 2009’da hayata geçti. Bitcoin (sembolü: ฿, kısaltma: BTC)
BLOCKCHAIN ise; (Blok zinciri), ilk defa Bitcoin ile ortaya konulmuş olan, içerisinde kayıtların birbirine kriptografik elementlerle bağlı olduğu sürekli büyüyen dağıtık bir veritabanıdır.
Bitcoin Ana Merkezleri: Amerika, İngiltere ve Çin’dir. Yani dijital dönüşümlerin ve kripto paraların merkezi olan ülkeler. Ve şimdide tüm Dünya ülkelerini kripto paraya geçiş için hazırlamaya çalışmaktadırlar.
BDDK, 25 Kasım 2013 tarihli basın açıklamasıyla ilk kez ciddi anlamda Bitcoin konusuna değinmiş ve bir takım endişelerden bahsetmişti. Kısacası kripto paralar ile devletler yasadışı faaliyetleri ve para transferlerini takip ve kontrol edemez hale geliyor. Aslında sistem kurucuların istediği bu zaten, paranın takip ve kontrolünü devletlerin elinden alarak, tek merkezden kontrolünü sağlamak.
Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), 1 Haziran 2008 tarihi itibarı ile havacılık sektörünün kağıt biletten elektronik bilete dönmesi talimatını vermişti. Dünyada ki tüm havayollarının elektronik bilete geçişinin temelinde aslında DİGİTAL DÖNÜŞÜM yatmaktadır. Ve sonrasında dijital dönüşümler hızlandırıldı. Self Check-İn kioskları, Boarding Pass, Mobil Boarding Barkodları, Mobil rezarvasyon v.b bir anda havayolu şirketleri ve havalimanı işletmecileri dijital dönüşüm ile ivedi bir çağ atlamış oldu. Ve şimdi de sanal para olan BITCOIN bu dönüşüme entegre edilecek gibi gözüküyor.
Türkiye’nin İlk Bitcoin ATM’si İstanbul Atatürk Havalimanı’nda Kullanıma Açıldı. Bu ATM temel olarak hangi ülkenin para birimi olduğuna bakmaksızın kullanıcının yüklediği parayı Bitcoin’e dönüştürebiliyor. Türkiye’nin ilk Bitcoin kullanan özel jet kiralama şirketi ise AvioneJet. Türkiye’nin ilk Bitcoin’in Temelindeki Blockchain Teknolojisiyle hizmet verecek düşük maliyetli havayolu ise Pegasus Airlines. İlerleyen zamanlarda digital dönüşümle yaşanan kripto para BITCOIN hakimiyetini tüm havacılık sektörümüzde hissetmek mümkün olacaktır. BITCOIN rüzgarı havacılık sektörümüzde esmeye başladı. Haricinde BITCOIN Türkiye’de birçok bilişim, yayıncılık, eczane, reklam, restoran, konaklama, kırtasiye, inşaat v.b sektörlerde kullanılmaktadır.
BITCOIN birçok ülke de (Litvanya, Almanya, Japonya, İsrail, Kanada, Hong Kong, Malezya, Türkiye, Fillandiya, Hollanda, Singapur, Slovakya, Tayland, İngiltere, Amerika, Vietnam, G.Kore v.b) kullanılmaya başlandı. Tahmini 260 ülke ve üstü civarında ve birçok ülke ise BITCOIN ATM’leri (Amerika 1289, Canada 325, İngiltere 105, Avusturya 93, İspanya 38, Türkiye 1 v.b) mevcuttur.
Kripto paranın adı ile kurulan ilk havayolu BITCOINAIR oldu. Havayolu satışlarını TRIPADVISOR ile de yapmaktadır. Yine kripto para ile uçak bilet satışını yapan ilk online sistem ise ABITSKY
Dünya da ise birçok havayolu (Airbaltic, LOT Polish, LATAM, Iberia, PEAC Airlines, Spirit Airlines,Air France, Delta, United Airlines, Lufthansa v.b) BITCOIN ile uçuşlara başlamış durumda. Letonya da ise Airbaltic, üç yıl önce Bitcoin ile ödeme kabul eden ilk düşük maliyetli havayolu oldu.
Düşük Maliyetli Havayolları (Low-Cost Taşıyıcılar) BITCOIN sistemine çok hızlı entegre olurken. İttifak kurmuş network ağlara sahip havayollarının ise (Star Aliance, SkyTeam, OneWorld) BITCOIN sistemine geçişleri biraz daha zaman alacak gibi gözüküyor. Artık Dünya da bir çok Hava Taşımacılığı ve Turizm-Seyahat Şirketleri “Müşterilere geleneksel kredi kartı ve banka transferlerine alternatif olarak Bitcoin ödeme seçeneği de sunuyor.
1988 yılında The Economist dergisinde yayınlanan “One World, One Money” makalesinde 2018 yılında tek dünya parasının gelebileceği işaret edilmişti. The Economist dergisinin 1988 yılı 9 Ocak tarihli sayısında “Tek Dünya Parasına Hazır Olun” temalı kapak fotoğrafı (Kripto para veya Sanal Para) Bitcoin’i işaret ediyor. Ve yıl 2018 Dünyanın %75’i sanal para olan BITCON’i artık konuşuyor.
Dünya da paraya hükmedenler yeni bir çağ açmakta kararlı ve gerçekten sonunu şimdiden öngörmek çok zor.
Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) ise, uçuş gecikmeleri için tazminat ödemeye yönelik yeni bir Blockchain tabanlı bir şifreli program geliştirdi. Şifreli programın adı ise Travacoin. Brüksel’deki SITA Bilişim Zirvesinde yeni bir şifreleme oranı olan Travacoin yer aldı.
IATA: 2016’da, Avrupa’daki havayolu şirketleri, uçuş gecikmeleri veya iptallerinde 5 milyar Euro’yu aşan ücret ödemiş ve bu sayı katlanarak artıyor. Uçuşların gecikmesi veya iptali durumunda, Travacoins otomatik olarak yolculara verilecektir.. IATA ve SITA işbirliği ile bu projenin sunumu 2016 yılında yapıldı, Ekim 2017 yılında ise test denemeleri yapıldı, 2018 yılında ise ticari lasmanı yapılarak faaliyete başlayacak.
Hava taşımacılığı endüstrisi, hızla gelişen ihtiyaç ve fırsatları karşılamak için yenilikçi teknolojilerin kullanımında büyük bir değişime tanık olacak.
Bu nedenle; Hava Taşımacılığı Şirketleri, dijital dönüşümün temelini oluşturacak olan büyük tekno trendleri ve uygulamaları müşterilerine sunmaya hazırlanmalıdır. Ancak, hava taşımacılığını teknolojiyle dönüştürürken, bu başarıyı nasıl sağlayabiliriz? Etkili bir dijital dönüşüm sağlamak için nasıl adımlar atılmalı? Verimliliği artırmak ve yolcu beklentileri doğrultusunda hizmetleri dönüştürmek için kritik olan endüstri bilgi akışlarını anlamak ve yönetmek için ne gerekecek? Ve hangi dersleri üzerine inşa edebiliriz?
Sonuç Olarak; Tüm Dünya da Dijital Dönüşüm sonrası piyasaya hakim olmaya çalışan kripto para BITCOIN’in 10 ve 20 yıl sonra ne getirip, ne götüreceğini şimdiden kestirmek gerçekten çok zor. Bekleyip hep birlikte göreceğiz.
