Ufak bir parça 230 tonluk uçağı düşürdü

Air France Havayolları’nın Brezilya’nın Rio de Janeiro kentinden Paris’e giderken, 1 Haziran’da Atlas Okyanusu üzerinde düşen Airbus A330-200 tipi yolcu uçağının hatalı çalışan hız sensörleri yüzünden düştüğü iddiası giderek güçleniyor. Uzmanlara göre 228 kişiye mezar olan uçağın kara kutusuna ulaşmak artık imkansız bu yüzden de kazanın gerçek nedeni asla belirlenemeyecek. Ancak dünyanın en büyük haber ajansı Associated Press tarafından servis edilen özel bir haber kazayı araştıran uzmanların ve pilotların artık uçağın düşmesinden havada uçağın hızını ölçen tanesi 3 bin 500 dolarlık pitot tüplerinin sorumlu olduğu ihtimalinden neredeyse emin olduklarını ortaya koydu. Buna göre kazanın nedenlerini araştıran uzmanlar, artık kazada hatalı çalışan pitot tüplerinin rolü olduğunu kabul ediyor. Avrupalı havayolları şirketlerinde çalışan pilotlar ise kazanın tüm sorumluluğunu hata pitot tüplerinde buluyor. Ajansa konuşan Air France pilotu Eric Tahon ise “Pilotlar, kazanın pilotaj hatasından meydana gelmiş gibi gösterilmesinden rahatsızlık duyuyor. Eğer pitot tüpleri doğru çalışsaydı uçak Paris’e tek parça olarak inebilirdi” dedi.

Airbus önem vermedi

ABD’deki Southern California Üniversitesi’nde havacılıkta güvenlik dersleri veren profesör Michael Barr’a göre uçağın üreticisi Airbus sorunun farkındaydı ancak çözüme öncelik vermedi. Ajans tarafından ele geçirilen Airbus’ın iç yazışmalarına göre şirket uçaklarda bir yetişkin eli büyüklüğünde olan pitot tüplerindeki sorunlardan 7 yıldır haberdardı. Hatta okyanusu düşen Airbus’ta bulunan Thales marka pitot tüpleri 1994 yılından itibaren sorun çıkarıyordu. Airbus sonunda 2007 yılında havayolu şirketlerine bir yazı göndererek tüplerin değiştirilmesini “tavsiye” etti ancak bunu zorunlu tutmadı. Pitot tüplerinin değiştirilmesi çok da maliyetli bir iş değil. Örneğin Air France için A330 ve A340 filolarındaki hız sensörlerini değiştirmek şirkete yalnızca 153 bin euro’ya mal olacak.

Buzlanma sorunu çalışmasını engelliyor

Paris’teki Seine Nehri’nin debisini ölçmek için görevlendirilen Fransız bilim adamı Henri Pitot tarafından 1732’de geliştirilen pitot tüpü havacılıkta uzun yıllardır uçakların havadaki hızını ölçmek için kullanılıyor. 8 mm çapında ve yüzeyi çok düzgün olmak zorunda olan pitot tüpü içine giren havanın basıncından uçağın hızını ölçen bir sisteme sahip. Ancak bazı durumlarda buzlanma gibi sorunlar bu tüplerin çalışmasına engel olabiliyor. Her uçakta 3 adet pitot tüpü bulunuyor.