AA muhabirinin edindiği bilgiye göre, astronot Gezeravcı, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda geçirdiği 14 gün süresince toplam 13 deney gerçekleştirdi.
Bu deneylerden biri, Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Emel Emregül’ün liderliğinde yürütülen “METABOLOM” deneyiydi. Bu deney, uzay koşullarının insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini ortaya çıkarmayı amaçladı. Astronotun kan, idrar ve tükürük örnekleri üzerinde yapılan detaylı moleküler analizler, uzayın insan sağlığı üzerindeki etkilerini araştırmayı hedefledi.
Araştırma, Gezeravcı’nın uzay ortamında gen ekspresyonları ve metabolizmalardaki fizyolojik ve biyokimyasal değişimleri incelemeyi amaçlıyor.
Aynı zamanda, Türkiye’nin uzay araştırmalarında yerçekimi fizyolojisi, havacılık ve uzay tıbbı alanlarında çalışacak uzmanlara daha fazla araştırma yapma imkanı sunacak veriler elde etmeyi amaçlıyor. Bu verilerin, dünyadaki hastalıklar için yeni tedaviler ve önleyici tedbirler geliştirmede kullanılabileceği düşünülüyor.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Gezeravcı’nın ISS görevi boyunca gerçekleştirdiği 13 bilimsel deneye vurgu yaparak, “Bilimsel çalışmalar, dönüşünden sonra da devam edecek. Bu deneyim, bilim insanlarımıza yeni araştırma olanakları sunacak. Türk bilim insanları, her alanda dünyayla yarışacak araştırmalar yapmaya devam edecek.” dedi.
– TAMAMLANAN DENEYLER
Gezeravcı, ISS’ye ulaştığı günden bu yana her gün düzenli olarak deneylerini gerçekleştirdi.
Astronot, MİYELOİD deneyiyle galaktik kozmik radyasyonun, yer çekimi değişikliklerinin ve uzayda kalış süresi boyunca maruz kalınan diğer faktörlerin astronotların bağışıklık sistemi ve kan yapımı sürecini nasıl etkilediğini araştırdı.
Ayrıca, “MİYOKA” deneyiyle uzay ve savunma sanayisine kurşunsuz lehimleme konusunda kritik bilgiler sağladı ve “UYNA” deneyiyle Türkiye’nin uzay, havacılık ve savunma sanayisi için yeni nesil malzeme geliştirme kapasitesine katkıda bulunmayı amaçladı.
Gezeravcı, “MESSAGE” deneyiyle yer çekimsiz ortamdan etkilenen henüz işlevi keşfedilmemiş genlerin ve bunların bağışıklık sistemiyle ilişkisini araştırdı.
Muş Bilim ve Sanat Merkezi öğrencilerinin önerisi olan “PRANET” deneyini gerçekleştirdi ve TÜBİTAK MAM’dan Prof. Dr. İskender Gökalp ile Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Ahmet Yozgatlıgil’in proje yöneticisi olduğu “gMETAL” deneyini imza attı.
Gezeravcı, ayrıca, Tuz Gölü’nde yetişen endemik Schrenkiella Parvula isimli halofit bitkinin uzay ortamına karşı verdiği fizyolojik ve moleküler tepkileri araştıran “EXTREMOPHYTE” deneyini gerçekleştirdi.
Ayrıca, gelecekte uzayda yaşayacak insanların ihtiyaç duyacağı besinleri sağlamak ve kapalı yaşam ortamlarındaki çevresel kontrolü desteklemek amacıyla “CRISPR-GEM” ve mikroalg türlerinin uzayda yaşam destek sistemlerinde kullanılıp kullanılamayacağını araştıran “UzMAn” deneylerini yürüttü.
Gezeravcı, uzay ortamında alglerin, karbondioksitten oksijen rejenerasyonunu, ek gıda temini, su iyileştirmesi ve yaşam destek alanlarında kullanımını araştıran “ALGALSPACE” deneyini gerçekleştirdi. Ayrıca, uzayda yaşamaya karşı oluşan hayati tepkimelerin “vokal kord” kaynaklı değişimlerle tespitini ve düşük yer çekimsizliğin sebep olduğu rahatsızlıkların ses frekanslarıyla tanımlanmasını sağlayacak “VOKALKORD” deneylerini de sürdürdü.
Son olarak, “OKSİJEN SATURASYONU” deneyiyle yapay zeka desteğiyle verilen havanın oksijen seviyesini hesaplayarak düşük yer çekiminin sebep olduğu farklılıkları ve rahatsızlıkları tanımlamayı hedefledi.
