Nasıl Gazete okunacağını biliyor musunuz
1 Konuya Genel Bir Bakış Ya Da İlk Sayfa
2 Gazete Alma Niyeti
3 Gazete Alınan Yer
4 Gazete Nasıl Alınır?
5 Gazete Nasıl Okunur?
6 Gazete Keyfi
7 Başkasının Okuduğu Gazeteyi Okuyanlar
8 Ekleri, Gazeteye Dahil Midir?
9 Okunan Gazete Değiştirilebilir Mi?
10 Gazetenin Kitap Karşısındaki Ezikliği
11 İnternetten Gazete Okuyanlar
12 Alaylı Gazete Okuyucusu, Mektepli Gazete Okuyucusu
13 Gazete Canavarları
14 Yerlere Gazete Sermek, Gazeteye İhanet Midir?
15 Gazete Ve Çikolatalı Gofret
16 Geldik Son Sayfaya
17 Velhasıl Gazete
Ve Daha Fazlası İçin Buyurun Efendim…
Konuya Genel Bir Bakış Ya Da İlk Sayfa
Okumanın faydalarından bahsedilirken kastedilen okumak, zannımca kitap okumaktır. Çünkü Gazete için çoğu zaman ‘ Gazeteyi okuyoruz’ dan ziyade "Gazeteye bakıyoruz" denir. Klasik, "ayda kaç kitap okudun" sorusunun, Gazete okumak da karşılığı yoktur. "Ayda kaç Gazete okursun" sorusu sorulmadığı gibi; "ayda yirmi beş otuz Gazete okuyorum" gibi bir cevapla da karşılaşmayız/karşılaşmamışsınızdır.
Gazete, kitabın yanında öksüz evlat gibidir; insanlar kitap/çok kitap okudukları için övünür, taltif edilirler de, Gazete okuyanlara kimse iltifat etmez. Gazetenin sabah sekizle akşam beş arasına sıkışan ömrü; Gazete okuyucusuna, çok kısa süre de hem mutluluğu yaşatır hem de hüznü hem de her gün.
Efendim, Gazete okumanın da bir usulü, adabı vardır. Usulüne göre okunan Gazeteden alınan lezzet, kurallarına uyulmadan okunan Gazeten kat be kat fazladır.
Girizgâhı fazla uzatmadan konuya duhul edecek olursak Gazete okumanın birinci merhalesi niyetten geçer.
Gazete Alma Niyeti
Gazete alma niyeti de kendi içinde ikiye ayrılır; hafta içinde alınacak Gazete için ayrı, hafta sonu alınacak Gazete/Gazeteler için ayrı niyet olmak üzere. Hangi Gazete, nereden, tahminen hangi saatte alınacağı hususu niyetin özünü oluşturmaktadır. Hafta içinde Gazeteyi ne zaman, nasıl, nereden alınacağı çoğu zaman spontane gelişir. Tabi bu söylediğim iş yerinde Gazete okuma fırsatı bulamayanlar içindir. İş yerinde Gazete okuma fırsatı olanlar için sabah uğrayacakları ilk yer, tabi ki bir Gazete bayiidir. İş yerinde Gazete okuma fırsatı bulamayanlar için ise, Gazeteyi almanın heyecanı kadar, Gazeteyi nereden/nasıl/hangi saatte alacağı muamması da ayrı bir heyecandır. Bazen Gazeteyi ilk okunabilecek fırsatta alanlar olabildiği gibi bazen de Gazeteyi belki gün içinde hiç okuma fırsatı bulamayacaklarını bilseler de, Gazeteyi ilk fırsatta alıp gerekirse akşama kadar çantalarında taşıyıp akşam okuyanlarda vardır.
Hafta sonu Gazete alma niyetini ise, hafta içinde ki Gazete alma niyetlerinin sentezidir diyebiliriz. Aslında hafta içinde alınan Gazete niyetinin içinde hafta sonu alması düşünülen Gazete alma niyeti de vardır. Fakat ikisinin de heyecanı farklıdır. Aralarında nüanstan birazcık büyük fark vardır. Bu konu sadece anlatılmaz, yaşanır diyebilir.
Gazete Alınan Yer
Tabi ki Gazete "Gazete bayii"nden alınır. İstanbul’da Gazete bayileri her ne kadar yaygınsa da birçok şehrimizde Gazete bayisi bulunmuyor artık. Memleketimde de yıllar önce sadece bir Gazete bayisi vardı. Başka yerde Gazete satılmazdı. Şimdilerde ise bakkallarda, marketlerde, kuruyemişçilerde ve birçok yerde Gazete satılmakta. Çok uzakta olmamak şartıyla Gazetenin Gazete bayiinden alınması taraftarıyım. Çünkü özellikle bakkallarda Gazeteler yerlere atılıp, gelişi güzel konuluyor. Ve sadece Gazete alan bir müşteri bakkallar için pek makbul sayılmıyor.
Gazete Nasıl Alınır?
Gazeteyi bakkal ya da bayii dışında bir yerden alıyorsanız bu husus önem arz ediyor. Bir önceki bölümde belirtildiği gibi, Gazeteler özellikle bakkallarda gerekli şekilde korunup, okuyucuya (pardon Gazete bakıcısına demem gerekiyordu) sağlıklı bir şekilde takdim edilmiyor. Stanttan Gazete alırken en üstte bulunan Gazetelerin yaz aylarında güneşten renklerinin değişiyor olması ve stant dışarıda ise Gazetelerin üzerine/içine toz-toprak gelebileceğinden mümkünse bir alttaki yada daha alttaki (en alttaki kesinlikle değil) Gazetenin alınması daha faydalıdır. Bayiden Gazete almanın tek handikabı, aldığınız Gazetenin özellikle de ilk sayfasının buruşuk olması ihtimali. Gazetenin değiştirilmesini istemek ise medeni cesaretinize kalmış.. Takdir sizin.
Gazete Nasıl Okunur?
Her yiğidin bir yoğurt yemesi olduğu gibi her Gazete okuyucusunun da bir Gazete okuma üslubu vardır. Türk toplumunda bir Gazetenin önce başlıklarıyla ilk sayfaları sonra arka sayfa daha sonra spor sayfaları okunur. Ve ikinci sayfaya dönülüp Gazetenin devam eden sayfaları okunarak Gazete bitirilir. Bu bir okuma şekli. ( Spor Gazetelerinin de önce birinci sayfasını daha sonra son sayfasını okuyup ikinci sayfadan devam edenler de vardır.) Bazıları birinci sayfayı okuyup daha sonra takip ettiği köşe yazarını yazısını okuyup diğer sayfaları okumaya devam ederler. Bazıları için karikatür vazgeçilmezdir. Önce karikatürlerin olduğu sayfalara bakılır, sonra diğer sayfalar okunur. Burada şunu da ifade etmek gerekir ki, Gazete okuma üslubu tek başına okunurken farklı, başkalarının yanında farklı olabiliyor. Mesela normalde birinci sayfadan sonra spor sayfalarını okuyan bir kişi, başkalarının yanında spor sayfalarını normal sayfa düzeni içinde, spor sayfalarına pek de önem vermediğini hissettirmeye çalışırcasına okuyabiliyor. Ne diyelim.
Üçüncü sayfalara özel bir önem atfedenler olduğu gibi, ekonomi sayfalarındaki yazılanları anlamsız bulup çoğu zaman es geçenlerde vardır.
Gazetelerin sadece köşe yazılarını okuyanlar olduğu gibi, köşe yazarları ne yazıyor ki ben de yazarım onlar gibi deyip köşe yazarlarını okumayanlar da vardır. Tabiri caizse Gazeteleri hatmedenler olduğu gibi, sadece başlıklarını okuyanlarda vardır. Tabi ki zaman mefhumunu göz ardı etmemek gerekiyor. Beş dakikalık zaman diliminde Gazetenin okunmasıyla ( Buna şu örnek verilebilir, bir berbere veya başka bir işyerine/dükkâna gittiniz ve sıranın size gelmesine kısa bir süre varsa Gazeteyi o süre içerisinde bitirecek şekilde – fakat kesinlikle yarım bırakmayarak- Gazete okunabiliyor) daha uzun bir zamanda Gazetenin okunması farlılık arz edebiliyor. Karar sizin.
Gazete Keyfi
Konunun ‘Gazete Nasıl Okunur’ bölümüyle bağlantısı olsa da nüanstan dolayı bu bölümü ayrı bir başlık altında sizinle paylaşmayı uygun gördüm.
Birçok şeyi yapmanın usul, adap ve erkanı olduğu gibi Gazete keyfinin de bir usulü, adabı yani ritüeli vardır. Gazetenin ortaya çıkmasından bugüne kadar Gazete bir çok şekilde ve bir çok yerde okuna gelmiştir. Bu ne kesin ne keskin bir ayrımdır. Sadece Gazeteden alacağınız keyfi etkiler, Gazeteyi okuyuş şekliniz.
Gazete her yerde ve birçok şekilde okunur diyebiliriz. Evde, iş yerinde, otobüste, takside, vapurda daha da kısa ifade edecek olursak nerde fırsat bulursak orası Gazete okumak için en uygun yerdir. Fakat Gazetenin okunma yerine göre, Gazeteden alınan lezzet farklıdır. Evde hafif bir müzik ve çay ya da kahve içerken okunan Gazeteyle, otobüste bir elinde çantanızla ayakta durma mücadelesi verirken sırtınızı dayadığınız bir köşede itina ile ve çok fazla ses çıkarmadan Gazete okumanın daha doğrusu okumaya çalışmanın ya da vapurla bir kıtadan diğer kıtaya yolculuk yaparken boğazın eşsiz manzarasıyla Gazete okumak ikilemi arasında Gazete okumanın veyahut işyerinde gözlerden ırak bir yer bulup her an yakalanma riski altında Gazete okumanın veya şehirlerarası (veya ülkelerarası ) yolculuklarda ulaşım araçlarında okunan Gazetenin ya da sabah gün ağarmadan önce pastaneye gidip simit, sonra bayiden Gazete alıp bir kahvehanede günün demlenen ilk çayı eşliğinde okunan Gazetenin keyfileri, lezzetleri ayrı ayrıdır. Tercih ve keyif sizin.
YAVUZ GÜLGÖNÜL
